EYLÜL İREM TUNÇEL

İlk blogum sayın okurlar. Bu blogu BTÖ 212 Öğretim Tasarımı dersi kapsamında yazıyorum ve her hafta bir konu üzerinde yazacağım.Bugün ki konumuz veri,enformasyon ve bilgi arasındaki farklar. Dilerseniz ilk olarak bunları tanımlayalım ve daha sonra farklarından söz edelim.

VERİ NEDİR?
Birbiri ile ilişkilendirilmemiş ham kayıtlardır.Bir bağlamla (içerikle, temayla) ilişkilendirilip işlenmezlerse bir anlam taşımazlar. Anlamlı ve kullanılabilir olmaları için tanımlı bir çerçeve içine alınmaları ve işlenmeleri gerekir. Veri kaydedilebilir bilinen gerçeklerdir. Örneğin; bir kişinin ismi, adresi, telefon numarası gibi. (1)

ENFORMASYON NEDİR?
Enformasyon (malumat) en genel anlamda belirli ve görece dar kapsamlı bir konuya (bağlama) ilişkin, derlenmiş bilgi parçasıdır. Kısaca enformasyon verinin işlenmiş halidir.Veriler dağınık bir doğaya sahipken enformasyonda biçimlendirme,düzenleme,belirli bir amaca hizmet etme,yarar sağlama kavramları söz konusudur.Boy uzunluğu bir veridir. Çocuğumuzun boy uzunluğunu düzenli olarak ölçer, bunu bir tablo haline getirirsek veriyi enformasyona dönüştürmüş oluruz. Burada bağlam olarak kabul edilen boy uzunluğu diğer başka verilerden ayıklanmış, tarih sırasına konmuş ve tablo haline getirilmiştir. Artık bu listeyi bir amaca uygun olarak kullanmak (bilgiye dönüştürmek) mümkündür. (2)

BİLGİ NEDİR?
Enformasyonu yorumlamak için ihtiyaç duyulan kuralların anlaşılmasıdır. Bir başka tanımla; bilgi, enformasyon parçaları ile bunlardan yararlanarak ne yapılabileceği arasındaki ilişkiyi anlama yeteneğidir.

Şöyle bir örnekle toparlayalım;
Veri’ye (data) şöyle bir örnek verilebilir: Ankara nüfusu 2013’te şudur. Malumat (Information): Ankara yıllara bağlı olarak nüfusunun artış hızı, kadı/erkek oranı gibi şeyler. Tüm buna benzer data ve bilgilerden hareketle bir yorum yapmanız; mesela; Ankara’da doğurganlık oranının düştüğü; bu durumun evliliklerin alması ve inşaat sektöründeki etkilerini bir makalede tartışırsanız, bu bilgi (knowledge) olmuş oluyor.

Yukarıdaki grafik kavramlar arasındaki bağıntı ve verinin bilgiye dönüşüm sürecini göstermektedir.

Karar verme amacıyla verinin toplanıp, organize edilmesi, özetlenmesi, analiz edilmesi ve sentezlenmesi gerekir.

Örneklerle destekleyelim :

Bu yıl Atatürk Üniversitesi’nin öğrenci sayısı 110.000 i geçmiştir. Bu kayıtlara geçilmiş somut bir değer olduğu için veri olarak nitelendirilir.

Dünyada en çok kullanılan internet arama motoru Google A.Ş. dir.
Bu cümle bilgi içerir. Çünkü bir şirketin başarı durumu ile ilgili bir çıkarımda bulunulmuştur. Bu çıkarımı söyleyebilmek için dünyadaki arama motoru şirketlerinin yıllar itibariyle başarı durumlarını incelemek ve en başarılı olan konusunda bir varsayımda bulunmak gerekir.

Bizim sınıfın Matematik dersindeki not ortalaması, son 4 yılın en yüksek ortalamasıdır.
Bu cümle ‘enformasyon’ içerir. Çünkü son dört yıl içindeki Matematik dersi alan öğrencilerin Matematik sınavlarının son dört yıldaki not ortalamalarını incelemek gerekir.

VERİ ENFORMASYON VE BİLGİ ARASINDAKİ FARKLAR

Veri:Birbirleriyle ilişkilendirilmemiş ham kayıtlar.

Enformasyon:İşlenmiş ve ya anlam kazanmış veriler.

Bilgi:Değer kazanmış enformasyondur.Enformasyonun amaca yönelik bir araya getirilmesidir.

Yani yapılan tanım ve açıklamalardan da anlaşılacağı gibi bu üç kavram birbiriyle ilişkilidir.(3)