İHTİYAÇ TÜRLERİ 

İhtiyaç türlerinden bahsetmeden önce ilk olarak bir ihtiyacın tanımına bakalım.İhtiyaç , beklenen ile var olan koşullar arasındaki fark olarak tanımlanabilir.

İhtiyaç değerlendirmesi , planlanması ve düzenlenmesinde 6 ihtiyaç türü kullanılır. Bunlar :

1) Normatif İhtiyaçlar : Norm, kelime anlamı olarak herkes tarafından kabul edilen kural ve davranışlar olarak ele alınabilir. Örneğin, ülkemizde ilköğretim öğrencilerine uygulanan seviye tespit sınavlarında hedef kitlenin başarısının, ulusal standartlar ile kıyaslanması ile ortaya çıkan ihtiyaçlara normatif ihtiyaç denir. Yani hedef kitlenin sınav performansı ülke genelinde belirlenen standart performansın altında ise normatif ihtiyaç bulunmaktadır. Hedef kitleden olan beklentilerimizin belirtilmesi, normatif ihtiyaçların belirlenmesinde ilk adımdır. (1)

2) Karşılaştırmalı İhtiyaçlar : Normatif ihtiyaçlara benzemektedir. Ancak karşılaştırmalı ihtiyaçlarda hedef kitle bir norm yerine, aynı koşullarda olan başka bir grupla karşılaştırılır.Örneğin iki farklı sınıfın bilgisayar kullanma başarısı kıyaslanacaktır. Alanımızı belirledikten sonra(bilgisayar kullanma başarısı), hedef kitle ile karşılaştırma yapacağımız diğer grup hakkında verileri toplarız.

3) Hissedilen İhtiyaçlar : Bu ihtiyacı kişisel ihtiyaç olarak değerlendirebiliriz. Yani hissedilen ihtiyaçlar, kişide var olan beceri düzeyi ya da başarı ile kişiden beklenen beceri düzeyi ya da başarı arasındaki farktır.Örneğin sınavdan düşük alan bir öğrencinin hangi konulara çalışması gerektiğini tespit etmesi kişinin hissettiği bir ihtiyaçtır.  

4) İfade Edilen İhtiyaçlar: Öğrenci konuları tespit ettikten sonra bu ihtiyaçlarını eyleme dönüştürmesi, ifade edilen davranışlar olarak ele alınır. Yani hissedilen ihtiyaçlardan farkı bu ihtiyaçların eyleme dönüşmesidir.Örneğin öğrencinin tespit ettiği eksik konuların giderilmesi için gereksinim duyulan olanakların sağlanması ve işlemlerin yerine getirilmesi.(2)

5)Önceden Tahmin Edilen Ya da Geleceğe İlişkin İhtiyaçlar: Gelecekte oluşabilecek değişiklerin belirlenmesiyle ilgilidir.Örneğin, bir konfeksiyon dükkanınız var bu dükkandaki kıyafetlerin her mevsim mevsime uygun olarak getirilmesi diye düşünebiliriz.

6)Acil İhtiyaçlar: Acil ihtiyaçlar adı üzerinden de anlaşılacağı gibi aniden ortaya çıkıp önemli sonuçlar doğuran başarısızlıklardır. Örneğin; nükleer kazalar , deprem, fırtına gibi doğal afetler. (3)

Kaynakça : 

(1): http://ihtiyacanalizi.blogspot.com.tr

(2): http://eyupkose.blogspot.com.tr/2016/03/ihtiyac-turleri.html

(3) : http://ogta.net/lesson/ihtiyac-analizi-sunum